Chi tiết tin - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Tình hình xây dựng NTM nâng cao

Đến nay, toàn tỉnh chưa có địa phương nào đạt chuẩn NTM nâng cao. Năm 2023, có 12 xã đăng ký phấn đấu đạt chuẩn NTM nâng cao, trong đó xã Bảo Ninh (TP. Đồng Hới) đồng thời đăng ký đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Tuy nhiên do xã Bảo Ninh không hoàn thành tiêu chí số 18-Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật trong năm 2023 nên hiện nay TP. Đồng Hới đã đưa ra khỏi kế hoạch thực hiện. Vì vậy, năm 2023 chỉ còn 11 xã đăng ký về đích NTM nâng cao.

Cụ thể, huyện Quảng Ninh có xã Võ Ninh và Lương Ninh; huyện Lệ Thuỷ có 3 xã: Mai Thuỷ, Xuân Thuỷ và Phong Thuỷ; TP. Đồng Hới có 2 xã: Đức Ninh và Lộc Ninh; huyện Bố Trạch có xã Bắc Trạch; TX. Ba Đồn có xã Quảng Tân; huyện Tuyên Hoá có 2 xã: Mai Hoá và Châu Hoá.

Về hồ sơ, có 5 xã đã nộp hồ sơ lên cấp huyện và đang tiến hành tổ chức thẩm tra mức độ đạt các tiêu chí, gồm: xã Quảng Tân (TX. Ba Đồn); xã Xuân Thủy, Mai Thủy, Phong Thủy (Lệ Thủy); xã Bắc Trạch (Bố Trạch). Ngoài ra, có xã Quảng Hải (TX. Ba Đồn), không có trong danh sách phấn đấu năm 2023 nhưng đã nộp hồ sơ về thị xã.

Đối với 6 xã còn lại là: Võ Ninh, Lương Ninh (Quảng Ninh); Đức Ninh, Lộc Ninh (TP. Đồng Hới); Mai Hóa, Châu Hóa (Tuyên Hóa) đang thực hiện các tiêu chí còn lại và triển khai lập hồ sơ cấp xã.

Về tiến độ, hiện có 3 xã (Đức Ninh, Bắc Trạch, Quảng Tân) còn 1 nội dung (17.10 - tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng ≥5%) của tiêu chí 17 chưa đạt. Hiện nay nội dung 17.10 Trung ương đã dự thảo quyết định điều chỉnh theo hướng giao cho các tỉnh quy định nhưng đến nay vẫn chưa ban hành văn bản, do đó, các xã vẫn làm hồ sơ bảo đảm tiến độ đề ra.

Có 5 xã (Mai Thủy, Phong Thủy, Xuân Thủy, Lương Ninh, Châu Hóa) còn 2 tiêu chí chưa đạt; có 1 xã (Võ Ninh) còn 3 tiêu chí chưa đạt; có 2 xã còn 4 tiêu chí chưa đạt (Lộc Ninh, Mai Hóa). 

“Xuất phát từ tình hình trên, dự kiến có 4-5 xã có khả năng đạt chuẩn NTM nâng cao, đạt 33,3-41,7% kế hoạch đề ra năm 2023 với điều kiện Hội đồng thẩm định của tỉnh xem xét tạm thời chưa áp dụng “nội dung 17.10 - tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng” khi đánh giá xã đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2023”, ông Mai Văn Minh cho biết.

Thực trạng của việc tụt tiêu chí NTM

Theo số liệu báo cáo 9 tháng năm 2023, số xã đã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2010-2021 chưa đáp ứng yêu cầu Bộ tiêu chí mới giai đoạn 2021-2025 (bắt đầu áp dụng từ năm 2022) là 62 xã. Việc các xã chưa đáp ứng yêu cầu Bộ tiêu chí mới (sụt giảm tiêu chí) do những nguyên nhân chính sau đây:

Thứ nhất, do hệ thống văn bản pháp lý, văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình chậm được ban hành. Bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025 tăng cả về nội dung và chất lượng tiêu chí, nhiều tiêu chí yêu cầu cao và khó. Cụ thể là, Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 tăng 8 nội dung, Bộ tiêu chí NTM nâng cao tăng 5 tiêu chí, 35 nội dung so với giai đoạn trước.

Thứ hai, một số văn bản sau khi ban hành đã phát sinh những vướng mắc, bất cập, chưa phù hợp với điều kiện thực tế các địa phương, do đó ảnh hưởng lớn đến tiến độ của các xã. Cụ thể: tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng, tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung, Trung tâm Văn hóa xã tách riêng biệt ngoài khu hành chính xã...

Thứ ba, chất lượng tiêu chí các xã đã đạt chuẩn ở giai đoạn trước còn thấp, do đó để đáp ứng ngay yêu cầu Bộ tiêu chí mới hoặc nâng chất lượng để phấn đấu lên xã NTM nâng cao, kiểu mẫu của giai đoạn mới cần rất nhiều thời gian và nguồn lực, trong khi đó nguồn lực của tỉnh và các địa phương còn nhiều khó khăn và hạn chế. 

“Như vậy, có thể khẳng định việc sụt giảm tiêu chí không thể hiện ở việc thực hiện chương trình NTM thiếu tính bền vững, mà nguyên nhân chính là sự thay đổi của các Bộ tiêu chí với nhiều nội dung và chỉ tiêu cao hơn giai đoạn trước’’, Giám đốc Sở NN-PTNT Mai Văn Minh nhấn mạnh.

NTM đã mang lại diện mạo mới

Tham gia thảo luận về xây dựng NTM nâng cao trên địa bàn huyện Lệ Thủy thời gian qua, đại biểu Võ Xuân Bảy, Tổ đại biểu HĐND tỉnh khóa XVIII, khu vực huyện Lệ Thủy đánh giá: Những năm qua, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn huyện Lệ Thủy được triển khai, tổ chức thực hiện tập trung, bài bản, đồng bộ.

Các cấp ủy, chính quyền cùng cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở và đông đảo nhân dân đã chung vai, góp sức thực hiện chương trình và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Những thành tựu trong xây dựng NTM đã mang lại diện mạo mới, luồng sinh khí mới ở vùng nông thôn, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện, người dân phấn khởi được sống và làm việc trên chính mảnh đất quê hương mình.

Đối với các xã phấn đấu xây dựng đạt chuẩn NTM nâng cao, đại biểu Võ Xuân Bảy cho rằng, các tiêu chí quy định xây dựng đạt chuẩn xã NTM nâng cao yêu cầu đạt cao, khó thực hiện vì cần kinh phí đầu tư lớn, nhất là tiêu chí giáo dục, văn hóa và môi trường.

Đại biểu Võ Xuân Bảy đề nghị UBND tỉnh quan tâm hỗ trợ nguồn kinh phí để đầu tư thực hiện chương trình tại các xã phấn đấu về đích giai đoạn 2021-2025, như: Hỗ trợ đầu tư xây dựng công trình nước sạch tại 2 xã Ngư Thuỷ và Ngư Thuỷ Bắc để về đích xã NTM, hỗ trợ đầu tư kinh phí thực hiện các tiêu chí giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hoá, nhà ở dân cư, các dự án phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho người dân...

Mặt khác, quan tâm hỗ trợ kinh phí đối với các xã phấn đấu đạt xã NTM nâng cao, kiểu mẫu do mức độ đạt chuẩn các tiêu chí khá cao, cần nguồn kinh lớn; xem xét, điều chỉnh tỷ lệ trong tiêu chí nghèo đa chiều, thu nhập của Bộ tiêu chí xây dựng thôn (bản) đạt chuẩn NTM tại Quyết định số 2438 của UBND tỉnh.

Nguồn: Website Báo Quảng Bình